W tej części wpisu Michała Skałby możecie przeczytać próby zbadania świadomości społecznej na temat problematyki przeciwpowodziowej. Zobaczcie, do jakich wniosków doszedł nasz najaktywniejszt blogger!
Rzeki - sercem, szkiełkiem i okiem cz. 7
Rzeki - sercem, szkiełkiem i okiem cz. 7
-0001-11-30
Wyjazdy do Wilkowa i zainteresowanie problematyką przeciwpowodziową zaowocowały próbą zbadania świadomości społecznej w dziedzinie ochrony przeciwpowodziowej – na razie na małej próbie respondentów w oparciu o zaproponowany przeze mnie kwestionariusz pytań. Pytania nie były zbyt skomplikowane, a rozwiązanie testu nie wymagało wiedzy specjalistycznej. W toku rozwijania zakresu tematycznego, do 13 pytań dodałem jeszcze 3, stąd pojawiła się pewna rozbieżność w wynikach, którą wyjaśnię poniżej.
W samym badaniu przeprowadzonym za pośrednictwem strony internetowej wzięło udział 267 respondentów. Niewiele osób wyraziło zainteresowanie ankietą, co dziwi, bo straty powodziowe w pewnym stopniu dotyczą każdego obywatela.
Zanim przejdę do omawiania wyników, pragnę zaznaczyć, iż przeprowadzona przeze mnie ankieta była otwarta i ogólnodostępna, w związku z czym jest ona rekonesansowa i nie stanowi dokumentu badań naukowych.
W ankiecie wzięło udział 54.3% mężczyzn i 45.7% kobiet.
- 22.1% uczestników ankiety ma w życiu codziennym styczność z zagadnieniami dotyczącymi ochrony przeciwpowodziowej.
- 91.4% respondentów mieszka / pracuje w miejscowościach w których znajdują się rzeki / potoki
- 72.3% stwierdza, że zdarza im się spędzać wolny czas / urlop nad rzekami. Z jednej strony jest to bardzo pocieszające, z drugiej zaś zatrważające. Ponad 60.3% ludzi nie interesuje się tematyką ochrony przeciwpowodziowej w Polsce.
- 43.1% badanych wyraża chęć pogłębienia wiedzy w zakresie ochrony przeciwpowodziowej, zaś 29.2% waha się, czyli ich zainteresowanie tematem będzie zależało od sposobu, w jaki zostanie on „podany”.
- 37.1% pytanych deklaruje, że słyszało o polityce przeciwpowodziowej prowadzonej w ostatnich latach na zachodzie Europy. Niestety, tylko 2.1% ogółu kojarzy renaturalizację, a 7.9% poldery, jako skuteczne formy ochrony przeciwpowodziowej.
- w świadomości społeczeństwa dotyczącej ochrony przeciwpowodziowej prym wiodą: wały i obwałowania (29.2%), zbiorniki retencyjne (25.1%) oraz zapory (15.4%) na kolejnych miejscach znalazły się odpowiednio: regulacja rzek, poldery, melioracja, wzmacnianie koryt rzek betonem i na końcu renaturyzacja. Jeden z respondentów dopisał pod ankietą planowanie przestrzenne, co jest bardzo cenną uwagą.
- 25.1% respondentów słyszało o renaturalizacji rzek Europy, ale wcześniejsze odpowiedzi wskazują na to, iż nie kojarzą tego z bezpieczeństwem przeciwpowodziowym.
- za najlepsze media, służące do przekazywania informacji dotyczącej polityki przeciwpowodziowej, respondenci wskazali kolejno: witrynę internetową (20.2%), artykuł w gazecie (16.2%), spot w telewizji (11.9%), newsletter (8.6%), ulotkę (7.2%), spot w środkach komunikacji miejskiej (6.8%), czasopismo (5.9%), billboard (5.1%), plakat (4.6%), folder (3.5%), jeden z respondentów dodał hasło konferencji/wykładów/happeningów. 9.1% ogółu nie chce otrzymywać takich informacji.
Ze względu na dodanie 3 pytań w trakcie trwania ankiety, rozpatruję je oddzielnie, biorąc pod uwagę ilość osób odpowiadających na nie, nie zaś ogół uczestników badania.
- chcąc upewnić się, że w badaniu wzięli dział respondenci z całej Polski, dodałem listę województw. W tej części badania wzięły udział 248 osób ze wszystkich województw.
- zapytałem również o to, czy zdaniem odpowiadających wały przeciwpowodziowe w połączeniu z regulacją rzek mogą spotęgować zagrożenie powodziowe. W tym pytaniu wzięło udział 245 osób. 58.4% z nich uważa, że takie zabezpieczenia nie mają wpływu na wzrost zagrożenia.
- ostatnim dopisanym zagadnieniem była możliwość wyboru proponowanych zabezpieczeń przeciwpowodziowych (4 z 8 podanych). Preferencje związane z tym zagadnieniem można było łatwo odszyfrować z wcześniejszego zadania, polegającego na wytypowaniu najlepszych zabezpieczeń przeciwpowodziowych, nie mniej jednak chciałem przeprowadzić taką analizę dokładniej. W tym zadaniu wzięło udział 241 respondentów, którzy zaproponowali następującą hierarchię działań:
• wprowadzenie zakazu budowy na terenach zalewowych
• tworzenie zapór i zbiorników retencyjnych
• budowa nowych i wzmacnianie istniejących wałów przeciwpowodziowych
• tam, gdzie to możliwe przesiedlenie ludności z terenów zalewowych i utworzenie polderów
• świadoma melioracja
• renaturyzacja rzek
• wzmacnianie nadbrzeży betonem
• prostowanie koryt rzek
Również w tym podpunkcie pojawiły się słuszne inicjatywy respondentów:ochrona torfowisk, dodatkowe ( i obowiązkowe) ubezpieczenie, właściwie stosowane planowanie przestrzenne, ostrzeganie inwestorów przed zagrożeniem.